Egitim Ve saglik Özgün konular: özet

Merhaba sevgili okuyucular! Kurallarına uygun ve kaliteli
bir özetin nasıl olması gerektiği ile ilgili yazıma hoş geldiniz. Aslında
internet ortamında bu konu ile ilgili birçok yazı var; ancak bahsettiğim
yazıların daha çok akademik türde olması ve aşırı derecede ayrıntılı olması,
aynı zamanda özet çıkarılırken uyulması gereken dil bilgisi kuralları konusunda
eksik olması gibi sebeplerden dolayı, ben de bir yazı yazmanın uygun olacağını
düşündüm. Şimdi dilerseniz, bir kitap veya metin özeti çıkarılırken, takip
edilmesi gereken aşamaları tek tek inceleyelim.
<br />
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
<b>Kitabı veya Metni
Okuma-Anlama Aşaması</b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><br /></b></div>
<div class="MsoNormal">
   Elbette ki bir
metin veya kitabın özetini çıkarabilmenin ilk aşaması kitabı veya metni okuyarak
anlamaktır. Neyi özetini çıkaracaksanız verimli bir şekilde okuyun. Okurken
gerekirse çok küçük notlar alın veya anahtar kelimeler belirleyin.</div>
<div class="MsoNormal">
   Ezberlenmesi
gereken çok önemli bilgiler varsa (tarih, isim vs.) onları mutlaka not edin.
Okuduğunuzu anlamadıysanız, tekrar okumaktan çekinmeyin. Anlamak için ise, eğer
okuduğunuz bir romansa, kendinizi olaylara dahil etmeye çalışın. Yani bir nevi
romanın kahramanı siz olun. Onun yaşadıklarının sizin yaşadığınızı düşünün.
Böylece, kitabın hafızanızda kalıcılığı çok daha etkili olacaktır.</div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-MuHdA4F17Qo/UwIFrBOzHdI/AAAAAAAAAYo/uPbHofcjtos/s1600/kitap+%C3%B6zeti.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img alt="iyi bir kitap özeti" border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-MuHdA4F17Qo/UwIFrBOzHdI/AAAAAAAAAYo/uPbHofcjtos/s1600/kitap+%C3%B6zeti.jpg" title="kitap özeti nasıl çıkarılır" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kitap özeti</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
<b>Özet Çıkarma Aşaması
ve Dil Bilgisi Kuralları</b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><br /></b></div>
<div class="MsoNormal">
   Şahsen benim; bir
kitap, hikaye veya metin özetinde en çok dikkat ettiğim hususlardan bir tanesi,
dil bilgisi kurallarıdır. Bu dil bilgisi kurallarından kastettiğim şey ise,
özette kullanılan zamandır. Özet çıkarmadan önce, özetinizi hangi zaman kipi
ile yapacağınıza mutlaka karar vermelisiniz.</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
   Özetlerde, birden
fazla zaman kipi kullanılabilir: Bunlar; Bilinen Geçmiş Zaman (-di’li geçmiş
zaman), Duyulan Geçmiş Zaman (miş’li geçmiş zaman), Geniş Zaman vs. olabilir.</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
   Benim sizlere
tavsiyem; özellikle roman, hikâye özetlerinde geniş zamanı kullanmanızdır. Öyle
ki bir kitap özetine en çok yakışan zaman budur. Dikkat ederseniz, anlattığımız
fıkraların neredeyse tamamı geniş zaman ile anlatılır. Örneğin, ‘’Nasrettin
Hoca geldi, şunu yaptı, bunu etti.’’ demeyiz de; ‘’Nasrettin Hoca gelir, şunu
yapar, bunu eder’’ gibi bir anlatımı yeğleriz.</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
    Dikkat edilmesi gereken
diğer bir husus ise, özetin hangi zamanda yapılacağına karar verdikten sonra,
sadece o zamanı kullanmaktır. Öğrencilerin düştüğü en büyük gaf, bu kurala
uymamaktır. Örneğin bir öğrenciden bir metnin özetini çıkarmasını istediğimde
öğrenci şuna benzer bir şeyler yapabiliyor:</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
   ‘’Nasrettin Hoca,
yanına bir kase yoğurt alarak göl kenarına <b>gider</b>.
Gölün dibine oturdu ve göle yoğurdu çalmaya <b>başladı</b>. Oradan geçen komşusu, Nasrettin Hoca’nın ne yaptığını
merak eder ve ‘’Nasrettin hoca ne yapıyorsun?’’ <b>demiş</b>. ‘’</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
   Örnekte gördüğünüz
gibi karman çorman bir anlatım yapılmış. Fıkra anlatılırken; önce geniş zaman
(gider) kullanılmış. Sonra bilinen geçmiş zaman (başladı), daha sonra duyulan
geçmiş zaman (demiş)’a geçiş yapılmış. Buna benzer özetler yanlış özetlerdir.
Olması gereken ise şuna benzer olmalıdır.</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
   ‘’Nasrettin Hoca,
yanına bir kase yoğurt alarak göl kenarına <b>gider</b>.
Gölün dibine <b>oturur</b> ve göle yoğurdu
çalmaya <b>başlar</b>. Oradan geçen
komşusu, Nasrettin Hoca’nın ne yaptığını <b>merak
eder</b> ve ‘’Nasrettin hoca ne yapıyorsun?’’ <b>der</b>. ‘’</div>
<div class="MsoNormal">
   Burada ise tamamı
geniş zamanla çekimlenmiş cümleler kurduk. Bu anlatım ise düzgün bir
anlatımdır.</div>
<div class="MsoNormal">
   Tabi, geniş zaman
bir zorunluluk değildir. Başka zamanlar da kullanmanız mümkündür. Bu, sizin
tercihinizdir. Yeter ki hangi zamanı seçerseniz seçin, o zaman konusunda
istikrarlı olun, yani diğer zamanlara atlamayın! Bu da duyulan geçmiş zaman ile
bir anlatım:</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
   ‘’Nasrettin Hoca,
yanına bir kase yoğurt alarak göl kenarına <b>gitmiş</b>.
Gölün dibine <b>oturmuş</b> ve göle yoğurdu
çalmaya <b>başlamış</b>. Oradan geçen
komşusu, Nasrettin Hoca’nın ne yaptığını <b>merak
etmiş</b> ve ‘’Nasrettin hoca ne yapıyorsun?’’ <b>demiş</b>. ‘’</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
<b>Özet Çıkarma Aşaması</b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><br /></b></div>
<div class="MsoNormal">
Kitabınızı veya metninizi anlayıp, anlatımda kullanacağınız
zamanı da belirlediyseniz artık özetinizi çıkarmaya başlayabilirsiniz. Burada
özeti neden çıkarmanız gerektiği, önemlidir. Örneğin sizden sadece kitabın
özeti değil de kitabın tahlili de istendiyse, yani kitabın incelenmesi istendiyse
yapmanız gereken başka şeyler de bulunmaktadır. Örneği özetten önce; kitabın
yazarı hakkında bilgiler verebilir, kitabın konusunu birkaç cümle ile ifade
edebilirsiniz.</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
   Yine kitapta geçen
kişilerin (kahraman) tahlili istendiyse, o kahramanların isimlerini yazarak,
kişisel özelliklerinden bahsetmeniz gerekecektir</div>
<div class="MsoNormal">
   Son etapta da ne
anladıysanız; kitabın akış sıralamasına uygun olarak anlatabilirsiniz. Bunu
yaparken, kitapta olmayan olayları eklemeden, kitabı eleştirmeden, yargılamadan
ve kendi düşüncelerinizi katmadan yapmalısınız. </div>
<br />

Özetiniz bittikten
sonra da kitap hakkındaki düşüncelerinizi birkaç cümle ile ifade edebilirsiniz.<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCANNjxdEY9Fdgf5N-mOZx2unlc75aXn1Fj7WrhdSadqoJ1ZOSf-aUg8wWUffMAKRbs35Gw6Q5jCAhzl2xBX6BUjllU4wiozXU1kY_biBMytpqhQD6R9eqoMgGIzApi9Ue6MJCpflMjT6-/s1600/oku.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCANNjxdEY9Fdgf5N-mOZx2unlc75aXn1Fj7WrhdSadqoJ1ZOSf-aUg8wWUffMAKRbs35Gw6Q5jCAhzl2xBX6BUjllU4wiozXU1kY_biBMytpqhQD6R9eqoMgGIzApi9Ue6MJCpflMjT6-/s1600/oku.jpg" /></a></div>

Merhaba sevgili okuyucular! Kurallarına uygun ve kaliteli bir özetin nasıl olması gerektiği ile ilgili yazıma hoş geldiniz. Aslında interne...

Devamı »

Kitap Özeti Nasıl Çıkarılır?

Popüler Yayınlar

Son Yorumlar

Blog Arşivi